Το άσθμα είναι μία χρόνια φλεγμονή του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος που σχετίζεται με στένωση στους αεραγωγούς (στους «σωλήνες» δηλαδή που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες) και επεισόδια συριγμού («σφυρίγματος»), δυσκολίας στην αναπνοή (δύσπνοιας), βήχα ή και αίσθημα σφιξίματος στο στήθος.
Το άσθμα είναι η πιο συχνή χρόνια ασθένεια των παιδιών. Υπολογίζεται ότι περίπου το 14% των παιδιών παγκοσμίως πάσχουν από άσθμα, και ο αριθμός τους αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου.
Οι βρόγχοι των ασθματικών παιδιών, λόγω της φλεγμονής, σταδιακά εμφανίζουν οίδημα (πρήξιμο) και αυξημένες βλεννώδεις εκκρίσεις, ενώ είναι υπεραντιδραστικοί, δηλαδή όταν έρθουν σε επαφή με εκλυτικούς παράγοντες προκαλείται σύσπαση των μυϊκών ινών (βρογχόσπασμος).
Όταν το παιδί έρθει σε επαφή με κάποιο εκλυτικό αίτιο (όπως είναι η άσκηση ή τα αλλεργιογόνα) επέρχεται βρογχόσπασμος με αποτέλεσμα να εμφανίζεται βήχας, συρίττουσα αναπνοή (σφύριγμα), δύσπνοια και αύξηση του ρυθμού των αναπνοών.
Τα κυριότερα αίτια πρόκλησης των ασθματικών επεισοδίων είναι:
Ορισμένες φορές ωστόσο δε μπορεί να προσδιοριστεί η αιτία της εμφάνισης του ασθματικού επεισοδίου.
Ένα ασθματικό επεισόδιο χαρακτηρίζεται ως σοβαρό όταν συμβαίνουν κάποια ή και όλα από τα παρακάτω:
Σε περίπτωση που παρατηρηθούν αυτά τα συμπτώματα πρέπει να γίνει άμεσα επικοινωνία με τον Παιδίατρο και κλινική εξέταση του παιδιού.
Την πιθανότητα άσθματος αυξάνουν τα παρακάτω:
Στα παιδιά το άσθμα συχνά περνάει ή βελτιώνεται κατά την εφηβεία. Υπάρχει ωστόσο περίπτωση να εμφανιστεί πάλι στην ενήλικη ζωή. Είναι πιο πιθανό το άσθμα να είναι μόνιμο εάν εμφανιστεί για πρώτη φορά στην ενήλικη ζωή.
Ο συνηθέστερος τρόπος διάγνωσης είναι η σπιρομέτρηση, η οποία είναι μια ανώδυνη και σύντομη εξέταση που συνήθως διαρκεί λιγότερο από 5 λεπτά. Χρησιμοποιείται για τη διάγνωση και παρακολούθηση χρόνιων ανανευστικών παθήσεων και μετρά τη ροή και τον όγκο του αέρα που εισέρχεται και εξέρχεται από τους πνεύμονες. Η εξέταση γίνεται με τη χρήση ενός ειδικού μηχανήματος, του σπιρόμετρου, το οποίο μετρά την ποσότητα και την ταχύτητα του αέρα που μπορεί να εισπνεύσει και εκπνεύσει ένα άτομο. Για να γίνει η σπιρομέτρηση το παιδί τοποθετεί τα χείλη του σφιχτά γύρω από το επιστόμιο του σπιρόμετρου και ακολούθως του ζητείται να εισπνεύσει όσο πιο βαθιά μπορεί και στη συνέχεια να φυσήξει όσο πιο δυνατά και γρήγορα μπορεί. Είναι πιθανό να χρειαστεί το παιδί να επαναλάβει την εξέταση περισσότερες από μία φορές για να ληφθούν ακριβή αποτελέσματα. Ωστόσο η σπιρομέτρηση απαιτεί συνεργασία του παιδιού, οπότε συνήθως δε μπορεί να διενεργηθεί σε παιδιά μικρότερα των 5-6 ετών.
Η σπιρομέτρηση μπορεί να γίνει για διάφορους λόγους, όπως:
Άλλοι μέθοδοι διάγνωσης είναι η μέτρηση εκπνεόμενου μονοξειδίου του αζώτου καθώς και η ταλαντωσιμετρία, η οποία δεν απαιτεί συνεργασία από την πλευρά του παιδιού καθώς απαιτείται ήρεμη αναπνοή, οπότε μπορεί να πραγματοποιηθεί και σε παιδιά μικρότερης ηλικίας.
Αναλόγως των συμπτωμάτων είναι πιθανό να χρειαστούν αλλεργικά τεστ, ακτινογραφία θώρακος ή και παραπάνω εξετάσεις.
Προς το παρόν το άσθμα δε μπορεί να θεραπευτεί πλήρως, υπάρχει ωστόσο πληθώρα φαρμάκων ώστε να ανακουφίζονται τα συμπτώματα του ασθενούς και να έχει μία φυσιολογική ζωή. Η βασική θεραπεία του άσθματος είναι τα εισπνεόμενα φάρμακα, τα οποία καλό είναι να χρησιμοποιούνται με αεροθάλαμο τόσο σε μικρά, όσο και σε μεγαλύτερα παιδιά. Τα εισπνεόμενα μπορούν να ανακουφίσουν από τα συμπτώματα ή και να αποτρέψουν την εμφάνιση συμπτωμάτων. Η θεραπεία του άσθματος έχει ως στόχο τον έλεγχο της νόσου με την ελαχίστη φαρμακευτική δόση που εξασφαλίζει τον επαρκή έλεγχο.
Άτομα που έχουν σοβαρά συμπτώματα άσθματος και τα συμπτώματα τους δεν ελέγχονται με τη χρήση εισπνεόμενων φαρμάκων μπορεί να χρειαστούν και επιπλέον θεραπείες, όπως είναι οι ανταγωνιστές λευκοτριενίων, κορτιζόνη από του στόματος, ανοσοθεραπεία ή και βιολογικούς παράγοντες.
Στα ασθματικά παιδιά υπό αγωγή θα πρέπει να επανεξετάζεται συχνά η τεχνική χορήγησης των εισπνεομένων φαρμάκων. Για τη σωστή χορήγηση των εισπνεόμενων φαρμάκων πρέπει να γίνεται χρήση αεροθαλάμου.
H Παιδίατρος δέχεται κατόπιν ραντεβού στο ιατρείο της στην οδό Λεωφόρος Δημοκρατίας 36 στα Μελίσσια. Υπάρχει η δυνατότητα εξέτασης σε ώρες εκτός λειτουργίας του ιατρείου, καθώς και κατ΄οίκον εξέτασης κατόπιν συνεννόησης. Τα ραντεβού πραγματοποιούνται στην Ελληνική, Αγγλική και Γερμανική γλώσσα.
