Πυρετικοί σπασμοί: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς

Είναι σπασμοί που εμφανίζονται σε παιδιά ηλικίας 6 μηνών έως 5 χρονών με πυρετό υψηλότερο από 38ο C και χωρίς άλλη αιτία που να δικαιολογεί τους σπασμούς, όπως είναι η λοίμωξη του κεντρικού νευρικού συστήματος ή η επιληψία. Κυρίως συμβαίνουν σε παιδιά ηλικίας 12-18 μηνών, έχουν διάρκεια 2-3 λεπτά, ενώ σπάνια μπορεί να κρατήσουν πάνω από 10 λεπτά.

Διακρίνονται σε 2 κατηγορίες:

Απλοί, που ισχύουν όλα τα παρακάτω:

• είναι γενικευμένοι, δηλαδή συμμετέχει όλο το σώμα του παιδιού
• Διάρκειας λιγότερο από 15 λεπτά -1 επεισόδιο ανά 24 ώρες

Σύνθετοι, που ισχύουν 1 ή περισσότερα από τα παρακάτω:

• εστιακοί, δηλαδή συμμετοχή για παράδειγμα μόνο του ενός χεριού ή της μίας πλευράς του σώματος
• Διάρκειας περισσότερο από 15 λεπτά
• πάνω από 1 επεισόδια ανά 24 ώρες

Ποιοι είναι οι παράγοντες να εκδηλώσει ένα παιδί πυρετικούς σπασμούς?

Φαίνεται ότι συμμετέχουν τόσο γενετικοί, όσο και περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως ιογενείς λοιμώξεις. Σημαντικό ρόλο παίζει το οικογενειακό ιστορικό, καθώς φαίνεται ότι οι πυρετικοί σπασμοί σε γονέα ή αδελφό αυξάνουν αρκετά την πιθανότητα να εμφανίσει το παιδί.

Τι πρέπει να κάνω σε περίπτωση που το παιδί μου κάνει πυρετικούς σπασμούς?

Η εικόνα ενός παιδιού που κάνει πυρετικούς σπασμούς μπορεί να προκαλέσει πανικό. Είναι επομένως σημαντικό εκείνη τη στιγμή να αντιμετωπίσουμε το επεισόδιο με ψυχραιμία και να ακολουθήσουμε τις παρακάτω οδηγίες:

• Σημειώνω την ώρα που ξεκίνησαν οι σπασμοί για να γνωρίζω τη συνολική διάρκεια τους
• Προστατεύω το κεφάλι του παιδιού με τα χέρια μου ή με κάτι μαλακό (όπως μαξιλάρι ή ρούχο) 
• Απομακρύνω τυχόν επικίνδυνα αντικείμενα που μπορεί να βρίσκονται κοντά
• Αφού τελειώσει η κρίση τοποθετώ το παιδί σε πλάγια θέση και βεβαιώνομαι ότι μπορεί να αναπνεύσει ελεύθερα. Αν έχει κάνει εμετό προσπαθώ να απομακρύνω τα εμέσματα από το στόμα.
• Σε περίπτωση που το επεισόδιο διαρκέσει πάνω από 5 λεπτά, ακολουθήσει σύντομα νέο επεισόδιο, το παιδί τραυματιστεί κατά τη διάρκεια του επεισοδίου ή δεν ανακτά τις αισθήσεις του μετά καλώ ασθενοφόρο.

Τι αποφεύγω να κάνω?

• Δε μετακινώ το παιδί αν δεν υπάρχει απόλυτη ανάγκη και δεν προσπαθώ να το κρατήσω ακίνητο
• Δεν τοποθετώ τίποτα στο στόμα του παιδιού, όπως δάχτυλο (καθώς μπορεί να υπάρξει σημαντικός τραυματισμός), κουτάλι η οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο! Ο αεραγωγός του παιδιού είναι ανοιχτός κατά τη διάρκεια του επεισοδίου και το παιδί αναπνέει ελεύθερα!
• Δεν προσπαθώ την ώρα της κρίσης να χαμηλώσω τη θερμοκρασία σώματος του παιδιού, όπως για παράδειγμα με μπάνιο ή αφαίρεση των ρούχων του

Χρειάζεται να πάω το παιδί μου στο νοσοκομείο?

Στο πρώτο επεισόδιο πυρετικών σπασμών χρειάζεται νοσηλεία και έλεγχος για αποκλεισμό πιθανής άλλης αιτίας. Σε επόμενα επεισόδια, εφόσον οι πυρετικοί σπασμοί χαρακτηρίζονται ως απλοί και το παιδί είναι σε καλή κατάσταση, χρειάζεται απλώς κλινική εξέταση του παιδιού.

Αν χορηγώ στο παιδί μου αντιπυρετικό προληπτικά σε μία ίωση, ή από τη θερμοκρασία των 37ο C μπορεί να μειώσω την πιθανότητα να ξανακάνει σπασμούς?

Όχι! Έχει φανεί από μελέτες ότι η προληπτική χορήγηση αντιπυρετικών, όπως και η χορήγηση τους όσο το παιδί εμφανίζει δεκατική πυρετική κίνηση δεν αποτρέπει τον κίνδυνο εμφάνισης επεισοδίου πυρετικών σπασμών.

Μπορεί να επαναληφθεί το επεισόδιο πυρετικών σπασμών?

Υπάρχουν πιθανότητες το επεισόδιο να επαναληφθεί σε μία επόμενη λοίμωξη. Αυτό έχει περισσότερες πιθανότητες να συμβεί αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό πυρετικών σπασμών, αν το πρώτο επεισόδιο συνέβη σε ηλικία μικρότερη των 12 μηνών ή αν οι σπασμοί εμφανίστηκαν εντός 1 ώρας από την έναρξη του πυρετού.

Έχει το παιδί μου κίνδυνο να εμφανίσει επιληψία αργότερα?

Τα παιδιά με απλούς πυρετικούς σπασμούς έχουν ελάχιστες πιθανότητες να εμφανίσουν επιληψία αργότερα στη ζωή τους συγκριτικά με τον υπόλοιπο πληθυσμό, αλλά αυτό συμβαίνει σπάνια.

Χρειάζεται να έχω κάποιο φάρμακο μαζί? Σε περίπτωση που το παιδί έχει ήδη εμφανίσει επεισόδιο πυρετικών σπασμών μία φορά, συνταγογραφείται φάρμακο για την αντιμετώπιση πιθανού επόμενου επεισοδίου. Σε επόμενο επεισόδιο, αν κρατήσει περισσότερο από 5 λεπτά, χορηγείται το φάρμακο, το οποίο ανάλογα με το σκεύασμα χορηγείται είτε σαν κλύσμα από το ορθό είτε με σύριγγα στα ούλα του παιδιού.