Η βρογχιολίτιδα είναι μία λοίμωξη του κατώτερου αναπνευστικού που προσβάλλει βρέφη και παιδιά κάτω των 2 ετών. Χαρακτηρίζεται από φλεγμονή και οίδημα των μικρών αεραγωγών (βρογχιολίων) με αποτέλεσμα τη συσσώρευση βλέννης, η οποία δυσχεραίνει την ελεύθερη μετακίνηση του αέρα.
Η βρογχιολίτιδα προκαλείται από ιούς. Η συνηθέστερη αιτία σε παιδιά κάτω των 12 μηνών είναι ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (Respiratory Syncytial Virus – RSV), ο οποίος προκαλεί κάθε χρόνο επιδημίες παγκοσμίως. Στην Ελλάδα εμφανίζεται μεταξύ Οκτωβρίου και Ιουνίου, με κορύφωση μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου.
Σχεδόν όλα τα παιδιά νοσούν από RSV έως την ηλικία των 2 ετών. Οι επαναλοιμώξεις είναι συχνές, καθώς φαίνεται ότι η προηγούμενη νόσηση δεν προκαλεί ανοσία για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Τα βρέφη που βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή νόσηση από RSV, όπως είναι τα πρόωρα βρέφη, με συγγενή καρδιοπάθεια ή χρόνια πνευμονοπάθεια έχουν ένδειξη χορήγησης ενός φαρμάκου που ονομάζεται Synagis (palivizumab), προκειμένου να μειωθεί η πιθανότητα σοβαρής λοίμωξης από τον ιό.
Η βρογχιολίτιδα συχνά ξεκινάει με συμπτώματα όμοια με του κοινού κρυολογήματος, με τα πρώτα συμπτώματα να περιλαμβάνουν χαμηλό πυρετό, βήχα, ρινική καταρροή (μύτη που «τρέχει») ή συμφόρηση (βουλωμένη μύτη). Στη συνέχεια ωστόσο τα συμπτώματα αυτά πιθανόν να εξελιχθούν σε εντονότερο βήχα και πιθανή δυσκολία στην αναπνοή.
Άλλα συμπτώματα που πιθανόν να συνυπάρχουν είναι:
Τα παρακάτω συμπτώματα αποτελούν ένδειξη άμεσης παιδιατρικής εκτίμησης:
Τα βρέφη και παιδιά σε μεγαλύτερο κίνδυνο για εκδήλωση σοβαρής νόσου και πιθανής νοσηλείας είναι:
Τα περισσότερα παιδιά αντιμετωπίζονται με φροντίδα στο σπίτι και μόνο ένα μικρό ποσοστό χρειάζεται νοσηλεία στο νοσοκομείο.
Η αντιμετώπιση κυρίως είναι υποστηρικτική και περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
Τα εισπνεόμενα φάρμακα συνήθως δεν οδηγούν σε κάποια βελτίωση – αν χρησιμοποιηθούν αυτό πρέπει να γίνει πάντα μετά από συνεννόηση με τον Παιδίατρο που παρακολουθεί το παιδί. Τα αντιβιοτικά επίσης δεν έχουν θέση στην αντιμετώπιση της βρογχιολίτιδας καθώς πρόκειται για ιογενή λοίμωξη και όχι μικροβιακή.
Δεν αγχωνόμαστε αν το παιδί δεν έχει τόσο όρεξη για φαγητό κατά τη διάρκεια της ίωσης – μας ενδιαφέρει κυρίως η επαρκής κατανάλωση υγρών! Προτιμάμε να δίνουμε υγρά σε μικρότερες ποσότητες απ’ ότι συνήθως και συχνά!
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία του μικρού ασθενούς όπου θα χορηγηθεί οξυγόνο και ενδοφλέβια υγρά μέχρι τη βελτίωση της αναπνευστικής δυσχέρειας.
Η ουρολοίμωξη είναι μία συχνή λοίμωξη της παιδικής ηλικίας η οποία συμβαίνει σε οποιοδήποτε τμήμα του ουροποιητικού συστήματος, δηλαδή τους νεφρούς, τους ουρητήρες, την ουροδόχο κύστη ή την ουρήθρα. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν είναι σοβαρή. Διαχωρίζεται σε λοίμωξη του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος, που περιλαμβάνει τους νεφρούς και τους ουρητήρες, ή του κατώτερου ουροποιητικού που περιλαμβάνει την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα.
Τα συμπτώματα της ουρολοίμωξης διαφοροποιούνται ανάλογα με την ηλικία και μπορεί να περιλαμβάνουν:
Σε βρέφη:
Σε μεγαλύτερα παιδιά:
Η ουρολοίμωξη προκαλείται από είσοδο μικροβίων μέσω της ουρήθρας. Για αυτό το λόγο είναι πιο συχνή στα κορίτσια, καθώς η ουρήθρα είναι πιο κοντή και κοντά στην περιοχή του πρωκτού, οπότε και έρχεται σε επαφή με τα μικρόβια των κοπράνων. Τα αγόρια κάτω των 12 μηνών που δεν έχουν κάνει περιτομή έχουν επίσης μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης ουρολοίμωξης, ενώ ο κίνδυνος ουρολοίμωξης είναι γενικά μεγαλύτερος όσο το παιδί φοράει πάνα.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
Η διάγνωση γίνεται με συλλογή δείγματος ούρων, όπου μετά από μικροσκόπηση του δείγματος και καλλιέργεια απομονώνεται ο παθογόνος μικροοργανισμός. Ο τρόπος της συλλογής εξαρτάται από την ηλικία του ασθενούς, αλλά πάντα πρέπει να προηγείται καθαριότητα τοπικά του παιδιού με νερό και σαπούνι. Για παιδιά που έχουν έλεγχο της ούρησης, η συλλογή γίνεται σε αποστειρωμένο κυπελλάκι από τη μέση της ούρησης και μετά.
Για τα μικρά παιδιά και βρέφη που δεν έχουν έλεγχο της ούρησης ο ιδανικός τρόπος συλλογής δείγματος ούρων είναι με το λεγόμενο clean catch, δηλαδή συλλογή δείγματος ούρων «στον αέρα». Αφού ο ασθενής καταναλώσει υγρά περιμένουμε με ένα αποστειρωμένο κυπελλάκι την έξοδο των ούρων και τα συλλέγουμε προσπαθώντας να μην ακουμπήσουμε το δέρμα του παιδιού. Τα μικρά βρέφη συνήθως ουρούν εντός μίας ώρας από την κατανάλωση των υγρών. Για να ενθαρρύνουμε την ούρηση μπορούμε να τρίψουμε απαλά το κάτω μέρος της κοιλιάς με μία γάζα βρεγμένη με κρύο νερό. Αν αποτύχει η μέθοδος clean catch ή το αποτέλεσμα δεν είναι αξιόπιστο, τα ούρα μπορούν να συλλεχθούν είτε με καθετήρα που εισάγεται από την ουρήθρα, είτε στα μικρά βρέφη με υπερηβική παρακέντηση.
Σε αυτό τον τρόπο η συλλογή γίνεται με βελόνα η οποία λαμβάνει τα ούρα απευθείας από την ουροδόχο κύστη, τρυπώντας στην περιοχή της κατώτερης κοιλίας κάτω από τον ομφαλό. Ο τρόπος συλλογής με αυτοκόλλητο ουροσυλλέκτη (το γνωστό «σακουλάκι») δε θεωρείται αξιόπιστος, διότι υπάρχει υψηλό ποσοστό επιμόλυνσης με μικρόβια του δέρματος.
Η ουρολοίμωξη θεραπεύεται με χορήγηση αντιβιοτικών. Μπορούν επίσης να χορηγηθούν παυσίπονα για να απαλύνουν τα δυσουρικά ενοχλήματα, τα οποία συνήθως υποχωρούν 2-3 ημέρες μετά την έναρξη της αγωγής, ενώ συνίσταται και η άφθονη κατανάλωση υγρών. Για τη θεραπεία της ουρολοίμωξης συνήθως αρκεί η χορήγηση αντιβιοτικών από το στόμα για το χρονικό διάστημα που έχει συστήσει ο θεράπων ιατρός.
Είναι σημαντικό να ολοκληρώνεται η θεραπεία ανεξάρτητα από τα συμπτώματα του παιδιού, τα οποία θα βελτιωθούν σύντομα. Ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει ανάγκη λήψης ενδοφλέβιων αντιβιοτικών, όπως:
Η ουρολοίμωξη μπορεί να προληφθεί με τους ακόλουθους τρόπους:
Είναι σπασμοί που εμφανίζονται σε παιδιά ηλικίας 6 μηνών έως 5 χρονών με πυρετό υψηλότερο από 38ο C και χωρίς άλλη αιτία που να δικαιολογεί τους σπασμούς, όπως είναι η λοίμωξη του κεντρικού νευρικού συστήματος ή η επιληψία. Κυρίως συμβαίνουν σε παιδιά ηλικίας 12-18 μηνών, έχουν διάρκεια 2-3 λεπτά, ενώ σπάνια μπορεί να κρατήσουν πάνω από 10 λεπτά.
Απλοί, που ισχύουν όλα τα παρακάτω:
Σύνθετοι, που ισχύουν 1 ή περισσότερα από τα παρακάτω:
Φαίνεται ότι συμμετέχουν τόσο γενετικοί, όσο και περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως ιογενείς λοιμώξεις. Σημαντικό ρόλο παίζει το οικογενειακό ιστορικό, καθώς φαίνεται ότι οι πυρετικοί σπασμοί σε γονέα ή αδελφό αυξάνουν αρκετά την πιθανότητα να εμφανίσει το παιδί.
Η εικόνα ενός παιδιού που κάνει πυρετικούς σπασμούς μπορεί να προκαλέσει πανικό. Είναι επομένως σημαντικό εκείνη τη στιγμή να αντιμετωπίσουμε το επεισόδιο με ψυχραιμία και να ακολουθήσουμε τις παρακάτω οδηγίες:
Στο πρώτο επεισόδιο πυρετικών σπασμών χρειάζεται νοσηλεία και έλεγχος για αποκλεισμό πιθανής άλλης αιτίας. Σε επόμενα επεισόδια, εφόσον οι πυρετικοί σπασμοί χαρακτηρίζονται ως απλοί και το παιδί είναι σε καλή κατάσταση, χρειάζεται απλώς κλινική εξέταση του παιδιού.
Όχι! Έχει φανεί από μελέτες ότι η προληπτική χορήγηση αντιπυρετικών, όπως και η χορήγηση τους όσο το παιδί εμφανίζει δεκατική πυρετική κίνηση δεν αποτρέπει τον κίνδυνο εμφάνισης επεισοδίου πυρετικών σπασμών.
Υπάρχουν πιθανότητες το επεισόδιο να επαναληφθεί σε μία επόμενη λοίμωξη. Αυτό έχει περισσότερες πιθανότητες να συμβεί αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό πυρετικών σπασμών, αν το πρώτο επεισόδιο συνέβη σε ηλικία μικρότερη των 12 μηνών ή αν οι σπασμοί εμφανίστηκαν εντός 1 ώρας από την έναρξη του πυρετού.
Τα παιδιά με απλούς πυρετικούς σπασμούς έχουν ελάχιστες πιθανότητες να εμφανίσουν επιληψία αργότερα στη ζωή τους συγκριτικά με τον υπόλοιπο πληθυσμό, αλλά αυτό συμβαίνει σπάνια.
Χρειάζεται να έχω κάποιο φάρμακο μαζί? Σε περίπτωση που το παιδί έχει ήδη εμφανίσει επεισόδιο πυρετικών σπασμών μία φορά, συνταγογραφείται φάρμακο για την αντιμετώπιση πιθανού επόμενου επεισοδίου. Σε επόμενο επεισόδιο, αν κρατήσει περισσότερο από 5 λεπτά, χορηγείται το φάρμακο, το οποίο ανάλογα με το σκεύασμα χορηγείται είτε σαν κλύσμα από το ορθό είτε με σύριγγα στα ούλα του παιδιού.
Ωτίτιδα ονομάζεται η λοίμωξη του ωτός (αυτιού). Υπάρχουν 2 τύποι λοιμώξεων του ωτός στα παιδιά, η λοίμωξη του μέσου ωτός, το οποίο είναι η περιοχή του αυτιού που εντοπίζεται πίσω από το τύμπανο (μέση ωτίτιδα) και η λοίμωξη του εξωτερικού ωτός (εξωτερική ωτίτιδα). Επιπλέον υπάρχει και η εκκριτική ωτίτιδα, στην οποία υπάρχει συσσώρευση υγρού στο μέσο αυτί χωρίς ωστόσο ενεργό λοίμωξη. Οι ωτίτιδες προκαλούνται συνήθως κατά τη διαδρομή ιογενών λοιμώξεων και είναι πολύ συχνές, ιδίως στη βρεφική και παιδική ηλικία.
Η οξεία μέση ωτίτιδα προκαλείται από προβλήματα που δημιουργούνται στην ευσταχιανή σάλπιγγα, το σωλήνα δηλαδή που συνδέει το μέσο αυτί με το ρινοφάρυγγα. Τα παιδιά είναι πιο ευπαθή σε ωτίτιδες επειδή η ευσταχιανή σάλπιγγα είναι στενότερη και πιο οριζόντια συγκριτικά με των ενηλίκων. Λόγω αυτής της ανατομικής ιδιαιτερότητας διευκολύνεται η είσοδος και παραμονή μικροοργανισμών στο αυτί από τη μύτη. Επιπλέον τα παιδιά υφίστανται πιο συχνά λοιμώξεις του αναπνευστικού (στα πλαίσια της φοίτησης σε παιδικό σταθμό ή στο σχολείο). Η εξωτερική ωτίτιδα προκαλείται από εμμένουσα υγρασία του έξω ακουστικού πόρου, όπως από παραμονή νερού μετά από κολύμβηση ή από τοπικό τραυματισμό (όπως είναι ο καθαρισμός με μπατονέτες).
Τα συμπτώματα της οξείας μέσης ωτίτιδας μπορεί να είναι τα ακόλουθα:
Στην εξωτερική ωτίτιδα τα συμπτώματα μπορεί να είναι:
Στην εκκριτική ωτίτιδα τα συμπτώματα μπορεί να είναι τα ακόλουθα:
Η οξεία μέση ωτίτιδα συνήθως προκαλείται από ιούς και περνάει μόνη της εντός 2-3 ημερών με παυσίπονα. Ωστόσο σε παιδιά μικρής ηλικίας, παιδιά με ωτόρροια ή σοβαρή νόσο συνήθως χορηγείται αντιβίωση, πάντα σε συνεννόηση με τον Παιδίατρο.
Η εξωτερική ωτίτιδα χρειάζεται τοπική αντιβιοτική αγωγή. Η εκκριτική ωτίτιδα συνήθως περνάει μόνη της εντός 4-6 εβδομάδων και δε χρειάζεται χορήγηση αντιβιοτικών. Σε περίπτωση επιμονής των συμπτωμάτων, μείωση της ακοής ή καθυστέρηση της γλωσσικής ανάπτυξης πρέπει να γίνεται συνεκτίμηση με Ωτορινολαρυγγολόγο για πιθανή τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού (σωληνάκια που τοποθετούνται προσωρινά στα αυτιά). Με τον τρόπο αυτό παροχετεύεται το υγρό από το αυτί. Οι σωληνίσκοι αερισμού αφού τοποθετηθούν συνήθως «πέφτουν» μόνοι τους εντός 6-12 μηνών.
Αρχικά καλό είναι να γίνει μία συζήτηση με τον Παιδίατρο που παρακολουθεί το παιδί. Τα παιδιά με συχνές ωτίτιδες συχνά εκτίθενται σε καπνό, χρησιμοποιούν πιπίλα ή παθαίνουν συχνές ιώσεις (για παράδειγμα παρακολουθούν παιδικό σταθμό). Αν κριθεί απαραίτητο, σε συνεννόηση με Ωτορινολαρυγγολόγο μπορεί να πραγματοποιηθεί επιπλέον έλεγχος για «κρεατάκια» (ευμεγέθεις αδενοειδείς εκβλαστήσεις).
H Παιδίατρος δέχεται κατόπιν ραντεβού στο ιατρείο της στην οδό Λεωφόρος Δημοκρατίας 36 στα Μελίσσια. Υπάρχει η δυνατότητα εξέτασης σε ώρες εκτός λειτουργίας του ιατρείου, καθώς και κατ΄οίκον εξέτασης κατόπιν συνεννόησης. Τα ραντεβού πραγματοποιούνται στην Ελληνική, Αγγλική και Γερμανική γλώσσα.
